Thủy trì ngọc

Văn phòng tứ bảo trước kia được hiểu là tức là bốn thứ quý dùng trong thư phòng gồm: bút, nghiên, giấy và mực. Tuy nhiên, quan niệm này cũng chỉ mang tính chất tương đối và ước lệ tùy theo cảm nhận của mỗi người. Về sau, “văn phòng tứ bảo” được hiểu rộng hơn tới các vật dụng liên quan khác như: chặn giấy, ống bút, gác bút, thủy trì…

Thủy trì là vật rất quan trọng khi viết chữ Hán. Thủy trì là đồ để đựng nước, dùng để mài mực hoặc son và rửa bút sau khi viết. Cùng với nghiên, thủy trì luôn được coi là những thứ quý giá đối với các bậc nho sĩ, chúng thường được làm từ những chất liệu quý, bởi những thợ thủ công lành nghề nhất.

Thủy trì được tạo hình kỳ lân tư thế nằm, đầu quay về bên phải, hai chân trước duỗi thẳng, hai chân sau chùn. Trên lưng có lỗ thủng hình tròn dùng đựng nước (chức năng như thủy trì). Thủy trì được đặt trên chân đế gỗ chạm phỏng hình kỳ lân bốn chân kiểu chân thú màu xám.

Đây là vật dùng trong thư phòng thuộc cung đình triều Nguyễn, do ngự xưởng chế tạo vào khoảng cuối thế kỷ 19, đầu thế kỷ 20.