XÀ GẠC NGHI LỄ

– Chất liệu: Sắt, tre.
– Kỹ thuật chế tác: Thủ công.

Thông tin hiện vật

Xà gạc nghi lễ là vật dụng không thể thiếu trong các nghi lễ hiến sinh mang đậm dấu ấn tâm linh của đồng bào dân tộc Cơ Ho ở Lâm Đồng. Xà gạc nghi lễ gồm có 2 phần: cán và lưỡi. Cán chọn từ một đoạn gốc tre cong. Lưỡi bằng sắt, một cạnh mài sắc, phía mũi rộng bản hơn phần gần chuôi và chẻ thành hai mũi nhọn.

Các nghi lễ hiến sinh, như nghi lễ đâm trâu trong lễ mừng lúa mới, lễ cầu mùa… là một trong những nét văn hóa truyền thống mà cộng đồng người Cơ Ho  còn lưu giữ trong sinh hoạt lễ hội. Qua đó thể hiện lòng tôn kính đối với Giàng (Trời). Người dân cảm tạ Giàng đã phù hộ cho họ một mùa rẫy bội thu, cầu mong Giàng sẽ mang đến ấm no và mọi điều tốt đẹp. Đây làsinh hoạt văn hoá dân gian nổi bật, mang tính tổng hợp cao, thể hiện rõ yếu tố cộng đồng, quan niệm về mối quan hệ mật thiết giữa con người với thần linh và thiên nhiên. Trong các nghi lễ hiến sinh, thầy cúng thường lấy máu của con vật hiến sinh bôi vào Xà gạc nghi lễ và các vật linh thiêng khác để mời Giàng cùng các thần linh về dự hội.

Sau khi nghi lễ kết thúc, Xà gạc nghi lễ được đặt trang trọng lên bàn thờ, tuyệt đối không được dùng vào bất cứ việc gì khác. Xà gạc nghi lễ được lưu giữ cẩn thận, truyền từ đời này sang đời khác như một báu vật của dòng tộc.