CON TRIỆN ĐÁ

– Chất liệu: Đá.
– Kích thước:Đường kính bề mặt 11,9cm, cao 4,4cm, dày 30cm.
– Kỹ thuật chế tác: Chạm khắc, mài.
– Niên đại: Khoảng thế kỷVIII – X.
– Địa điểm và thời gian sưu tầm:Xã Đức Phổ, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng; năm 2003.

Thông tin hiện vật

Hiện vật “Con triện đá” được phát hiện tại xã Đức Phổ, huyện Cát Tiên, thuộc quần thể Di tích quốc gia đặc biệt Cát Tiên (huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng), vào năm 2003. Di tích quốc gia đặc biệt Cát Tiên được phát hiện vào thập niên 80 của thế kỷ XX. Các điểm di tích được phân bố trên diện tích hàng chục hecta, phần lớn các là các phế tích, nằm ở khu vực tả ngạn sông Đồng Nai, nơi giáp ranh giữa 3 tỉnh Lâm Đồng, Đồng Nai và Bình Phước. Trải qua trên 30 năm nghiên cứu, với 9 lần khai quật chính thức và nhiều cuộc điều tra, thám sát, các nhà khoa học đã làm xuất lộ hàng chục phế tích, kiến trúc tôn giáo đền tháp và mộ tháp, thu về hàng ngàn hiện vật có giá trị lịch sử – văn hóa. Với quy mô đồ sộ như vậy, di tích Cát Tiên đã khẳng định được vai trò vô cùng quan trọng của một thánh địa chịu ảnh hưởng sâu sắc của Ấn Độ giáo.

Hiện vật “Con triện đá” đã đặt ra nhiều giả thiết cho giới nghiên cứu. Chiếc “thạch ấn” này có dạng hình tròn dẹt, dày từ 3 – 4 cm, đường kính 11,9 cm, phía trên có tay cầm (quai tròn). Đặc biệt, mặt dưới có khắc chìm những đường nét rất lạ, gồm  4 phần: Chính giữa là một hình tròn nổi bằng; viền tiếp theo là hình răng cưa nhọn; trang trí băng văn chìm những đường nét xoắn cong nhẹ; trang trí dải những chấm tròn chạy quanh.

Các nhà nghiên cứu đã đặt ra những câu hỏi: Đây có phải là cổ tự của cư dân chủ nhân Cát Tiên hay không? Hiện vật “Con triện đá” có thật sự đúng là một con triện của cư dân cổ, là con triện – thạch ấn duy nhất của cổ dân được tìm thấy ở Việt Nam và Đông Nam Á.