HỘP GỐM ĐỰNG LINGA

– Chất liệu: Gốm.
– Kích thước: Cao 8,6cm, đường kính 5,4cm.
– Kỹ thuật chế tác: Nung.
– Niên đại: Khoảng thế kỷ VIII – X.
– Địa điểm và thời gian sưu tầm: Xã Quảng Ngãi, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng; năm 2003.

Thông tin hiện vật:

Hộp gốm (hộp đựng Linga) được phát hiện tại gò 6B, thuộc quần thể di tích Quốc gia đặc biệt Cát Tiên (huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng). Di tích được phát hiện vào thập niên 80 của thế kỷ XX, là một quần thể kiến trúc tôn giáo lớn. Các điểm di tích được phân bố trên diện tích hàng chục hecta, phần lớn các phế tích nằm ở khu vực tả ngạn sông Đồng Nai, nơi giáp ranh giữa 3 tỉnh Lâm Đồng, Đồng Nai và Bình Phước. Trải qua trên 30 năm nghiên cứu, với 9 lần khai quật chính thức và nhiều cuộc điều tra, thám sát, các nhà khoa học đã làm xuất lộ hàng chục phế tích, kiến trúc tôn giáo đền tháp và mộ tháp, thu về hàng ngàn hiện vật có giá trị lịch sử – văn hóa. Với quy mô đồ sộ như vậy, di tích Cát Tiên đã khẳng định được vai trò vô cùng quan trọng của một thánh địa chịu ảnh hưởng sâu sắc của Ấn Độ giáo.

Kiến trúc gò 6B được khai quật vào năm 2003, là một cụm kiến trúc gồm 3 đền tháp chính (6A, 6B và 6C). Các đền tháp này phần lớn đã bị phá hủy chỉ còn lại nền móng. Kiến trúc gò 6B thuộc loại hình đền thờ quy mô nhỏ.

Hộp gốm hình Linga được phát hiện ở sâu trong lòng tháp (góc Tây Bắc), dưới đáy của “trụ giới” cùng với nhiều hiện vật khác như lá vàng, đá bán quý, Linga vàng… 

Hộp gốm hình Linga có dáng thuôn đều, đỉnh tròn, gồm hai phần: nắp đậy và đáy. Phần đáy hộp có gờ để gắn nắp đậy. Trong lòng hộp có một ô hình vuông nhỏ gắn kết với một linga. Linga bằng đồng, chia làm 3 phần: phần đế vuông, phần thân bát giác, phần đỉnh trụ tròn.

Linga là biểu tượng thiêng liêng được thờ cúng trong các đền thờ của Ấn Độ giáo. Linga biểu trưng cho quyền lực tối thượng và mang tính dương, kết hợp với Yoni (mang tính âm), được coi là biểu tượng của sự sáng tạo, sinh sôi nảy nở.