LINGA ĐỒNG

– Chất liệu: Đồng.
– Kích thước: Dài 52cm, đường kính 25cm.
– Kỹ thuật chế tác: Đúc.
– Niên đại: Khoảng Thế kỷ VII – IX.
– Địa điểm và thời gian sưu tầm: Xã Quảng Ngãi, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng; năm 2003.

Thông tin hiện vật

Linga đồng được phát hiện tại gò 6B thuộc quần thể di tích Quốc gia đặc biệt Cát Tiên (huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng), vào năm 2003. Di tích quốc gia đặc biệt Cát Tiên được phát hiện vào thập niên 80 của thế kỷ XX, là một quần thể kiến trúc tôn giáo lớn. Các điểm di tích được phân bố trên diện tích hàng chục hecta, phần lớn các phế tích nằm ở khu vực tả ngạn sông Đồng Nai, nơi giáp ranh giữa 3 tỉnh Lâm Đồng, Đồng Nai và Bình Phước. Trải qua trên 30 năm nghiên cứu, với 9 lần khai quật chính thức và nhiều cuộc điều tra, thám sát, các nhà khoa học đã làm xuất lộ hàng chục phế tích, kiến trúc tôn giáo đền tháp và mộ tháp, thu về hàng ngàn hiện vật có giá trị lịch sử – văn hóa. Với quy mô đồ sộ như vậy, di tích Cát Tiên đã khẳng định được vai trò vô cùng quan trọng của một thánh địa chịu ảnh hưởng sâu sắc của Ấn Độ giáo.

Kiến trúc gò 6B được khai quật vào năm 2003, là một cụm kiến trúc gồm 3 đền tháp chính (6A, 6B và 6C). Các đền tháp này phần lớn đã bị phá hủy chỉ còn lại nền móng. Tháp 6B là một kiến trúc thuộc loại hình của đền thờ quy mô nhỏ.

Tại trung tâm kiến trúc có một bệ thờ bằng đá sa thạch, cao khoảng 0,8m, chính giữa đặt Linga bằng đồng. Khi phát hiện, Linga có dạng rỗng, bọc ngoài một lõi đá cuội tự nhiên có dạng hình trụ dài (làm trụ đỡ).

Linga được chế tác bằng đồng, thể hiện theo lối tả thực. Toàn thân Linga hình trụ tròn, rỗng; đáy bằng, đầu lồi hình bán cầu. Bề mặt thể hiện 3 đường gân nổi dọc song song (ở hai bên và chính giữa); phần đầu có hai đường gân hình cánh cung, dày 5mm, giao điểm của hai gân cánh cung cách đầu Linga 25cm.

Linga là biểu tượng thiêng liêng được thờ cúng trong các đền thờ của Ấn Độ giáo. Linga biểu trưng cho quyền lực tối thượng và mang tính dương, kết hợp với Yoni (mang tính âm), được coi là biểu tượng của sự sáng tạo, sinh sôi nảy nở.