TƯỢNG GANESHA

– Chất liệu: Đá sa thạch.
– Kích thước: Cao 17cm, rộng gối14,5cm, rộng vai10,8cm.
– Kỹ thuật chế tác: Đục, mài.
– Niên đại: Khoảng thế kỷ IX – X.
– Địa điểm và thời gian sưu tầm: Xã Quảng Ngãi, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng; năm 2013.

Thông tin hiện vật

Tượng Ganesha được phát hiện tại Gò 8 (còn gọi là gò Ông Định) thuộc quần thể Di tích quốc gia đặc biệt Khảo cổ Cát Tiên (huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng). Di tích được phát hiện vào thập niên 80 của thế kỷ XX, là một quần thể kiến trúc tôn giáo lớn. Các điểm di tích được phân bố trên diện tích hàng chục hecta, phần lớn các phế tích nằm ở khu vực tả ngạn sông Đồng Nai, nơi giáp ranh giữa 3 tỉnh Lâm Đồng, Đồng Nai và Bình Phước. Trải qua trên 30 năm nghiên cứu, với 9 lần khai quật chính thức và nhiều cuộc điều tra, thám sát, các nhà khoa học đã làm xuất lộ hàng chục phế tích, kiến trúc tôn giáo đền tháp và mộ tháp, thu về hàng ngàn hiện vật có giá trị lịch sử – văn hóa. Với quy mô đồ sộ như vậy, di tích Cát Tiên đã khẳng định được vai trò vô cùng quan trọng của một thánh địa chịu ảnh hưởng sâu sắc của Ấn Độ giáo.

Tượng Ganesha được làm từ đá sa thạch, thể hiện tư thế ngồi xếp bằng, dáng vẻ cân đối, hình thể đạt độ tả thực cao. Phần đầu voi với đôi tai lớn, đỉnh đầu có 2 u lồi nhô cao, trên trán có có một đường chỉ nổi chạy ngang. Hai hốc mắt lõm sâu, gờ mắt nhô cao. Giữa hai mắt là một cục lồi nhô cao. Khuôn mặt có nét thanh thoát hình trái xoan, cặp ngà ngắn. Phần thân người mập mạp chắc khỏe, hai vai tròn nở ngang, bụng to tròn chia khối (lõm ở giữa). Hai cánh tay đặt trên đùi, tay phải cầm bát, tay trái cầm vật hình trụ. Hai chân xếp bằng, bàn chân phải đặt trên bàn chân trái.

Theo thần thoại Ấn Độ, Ganesha  là vị thần may mắn, tri thức và văn học, là con trai của thần Shiva và nữthần Uma. Ganesha là một trong những vị thần cổ xưa nhất đượcthờ trong các ngôi đền Hindu giáo và cũng là một trong số những vị thần được người dân yêu mến nhất. Người ta quan niệm thần có khả năng dẹp bỏ những khó khăn, trở ngại trong cuộc sống,  tượng trưng của tài trí, hạnh phúc và thành công. Thần được thờ cúng rất rộng rãi trong cộng đồng những người theo Ấn Độ giáo cho đến tận ngày nay.