VIÊN ĐÁ HÌNH BÁN CẦU
– Chất liệu: Đá.
– Kích thước: Đường kính 4.0cm, cao 3.6cm.
– Kỹ thuật chế tác: Mài.
– Niên đại: Thế kỷ VII – VIII.
– Địa điểm và thời gian sưu tầm: Xã Quảng Ngãi, huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng, năm 1996.
Nội dung hiện vật
Viên đá hình bán cầu được phát hiện tại kiến trúc 1A của Di tích Khảo cổ Cát Tiên trong đợt khai quật năm 1996. Viên đá được chế tác bằng loại đá Thạch anh (hoặc Calcite) màu sắc gần như trong suốt. Tổng thể viên đá có dạng hình bán cầu, mặt đáy phẳng, mặt trên hình cầu tròn, bề mặt mài nhẵn bóng (hiện vật chưa rõ tên gọi và công năng). Hiện vật này có thể là vật thiêng được các tín đồ thờ cúng trong đền tháp, phục vụ các nghi thức tôn giáo của cư dân xưa tại khu thánh địa Cát Tiên.
Di tích Khảo cổ Cát Tiên được phát hiện vào thập niên 80 của thế kỷ XX, là một quần thể kiến trúc tôn giáo, nằm trên địa bàn huyện Cát Tiên, tỉnh Lâm Đồng. Các điểm di tích được phân bố trên diện tích hàng chục hecta, phần lớn các phế tích nằm ở khu vực tả ngạn sông Đồng Nai, nơi giáp ranh giữa 3 tỉnh Lâm Đồng, Đồng Nai và Bình Phước.
Trải qua gần 30 năm nghiên cứu, với 9 lần khai quật chính thức và nhiều cuộc điều tra, thám sát, các nhà khoa học đã làm xuất lộ hàng chục phế tích, kiến trúc tôn giáo như đền tháp, mộ tháp và các công trình phụ cận. Các nhà khoa học thống nhất cho rằng đây là khu “thánh địa” chịu ảnh hưởng sâu sắc của Bà-la-môn giáo.
Quá trình nghiên cứu, khai quật đã thu về hàng ngàn hiện vật có giá trị lịch sử – văn hóa, trong đó có trên 1.300 hiện vật tiêu biểu đang được lưu giữ và trưng bày tại Bảo tàng Lâm Đồng và nhà trưng bày di tích.