Linga
Chất liệu: Vàng
Kích thước: H:1,9cm; cạnh đế: 0,5cm;
Màu sắc: Vàng
Hình dạng: Hình trụ
Kỹ thuật chế tác: Thủ công
Nguồn gốc: Khai quật
Thông tin hiện vật
Hiện vật được khai quật tại phế tích kiến trúc 1A, Di tích quốc gia đặc biệt Khảo cổ Cát Tiên năm 1996.
Phế tích kiến trúc này có bình đồ hình vuông 12m x 12m, cửa chính quay về hướng đông. Phế tích kiến trúc 1A có quy mô lớn, ở vị trí cao nhất trong toàn bộ quần thể di tích khảo cổ cát tiên, được xem là một ngôi đền chính của khu di tích.
Xung quanh đền tháp là sân rộng được lát gạch, mặt tường tháp phía trong, gạch được xếp đều và khít với nhau. Phía bên ngoài được xây theo lối giật cấp nhỏ dần lên cao, tạo cho ngôi tháp một thế đứng vững chãi. Tiền sảnh xếp đá và gạch, bậc tam cấp được lát phẳng bằng những tấm đá ghép dẫn lên cửa tháp.
Căn cứ trên những đặc điểm kiến trúc và hiện vật thu được các nhà khoa học đã đoán định niên đại của phế tích kiến trúc 1A vào khoảng thế kỷ VII – VIII sau công nguyên.
Linga có hình trụ tròn, thể hiện ba phần rõ rệt. Phần trên cùng hình trụ tròn, đầu tròn nhọn, có trang trí chấm nhỏ tạo dây nhô lên làm rõ chủ đề thể hiện. Phần giữa hình bát giác các cạnh vuông vức, góc tương xứng nhau. Phần đế hình vuông các cạnh đều nhau.
Phần vuông tượng trưng thần Brahma vị thần sáng tạo mọi sinh vật trên thế gian. Tiếp nối phần vuông là phần 8 cạnh tượng trưng thần Vishnu là vị thần bảo vệ và phát triển những gì thần Brahma sáng tạo ra, phần trên cùng vê tròn tượng trưng thần Sihva hủy diệt. Hủy diệt cái cũ để sáng tạo cái mới. Cả ba vị thần hiện diện trên Linga gọi là tam vị nhất thể.
Linga là biểu tượng thiêng liêng được thờ cúng trong các đền thờ của Ấn độ giáo. Linga biểu trưng cho quyền lực tối thượng và mang tính dương, kết hợp với Yoni (mang tính âm), được coi là biểu tượng của sự sáng tạo, sinh sôi nảy nở.
Các cư dân chịu ảnh hưởng của Ấn độ giáo đều tôn thờ Linga Yoni và các vị thần liên quan, trong đó Linga luôn là trung tâm thể hiện một phần của tín ngưỡng phồn thực, nhằm cầu mong mùa màng sinh sôi, vạn vật phát triển.
Đây là hiện vật thờ cúng, vị trí khai quật trong lòng trụ giới của kiến trúc 1A.